رهبری در اندازه‌های مختلف کسب‌وکار؛ از استارتاپ کوچک تا سازمان بزرگ

حتما این جمله معروف را شنیدید که می‌گوید «رهبران بزرگ زاده نمی‌شوند، ساخته می‌شوند.» رهبران موفقی که امروز می‌بینیم در گذشته بنیان‌گذار یک کسب‌وکار نوپا بودند. نکته مهم اینجاست که همزمان با بزرگ شدن کسب‌وکار، بنیان‌گذاران هم باید رشد و ارتقا پیدا کنند.

شما نمی‌توانید با توسعه کارتان، همان مدیر روزهای اولیه باشید. بنیان‌گذار استارتاپ با توجه به نوع، اندازه و مرحله بلوغ کسب‌وکار نقش‌ متفاوتی را تجربه می‌کند. در این مقاله قرار است نقش رهبری در اندازه‌های مختلف کسب‌وکار را بررسی کنیم. با فزایش همراه باشید.

چرا سطح مدیریت با بزرگ شدن سازمان تغییر می‌کند؟

کسب‌وکار در هر مرحله از رشد ویژگی‌های خاص خودش را دارد. ما در مقاله جداگانه اندازه‌های مختلف سازمان، نیازها و ویژگی هر مرحله را بررسی کردیم. حالا تفاوت در مراحل سازمان چه نتیجه‌ای دارد؟ باعث می‌شود اولویت‌ها، روش برنامه‌ریزی، سازماندهی، کنترل، هدایت کارکنان، و در کل سبک رهبری متفاوت باشد.

در سطح مدیریت برای اینکه بتوانید به اهداف مرحله کنونی برسید، و کسب‌وکار را به سمت موفقیت پیش ببرید، باید با شرایط و نیازهای این مرحله سازگار شوید. همچنین باید علاوه بر ارتقای استارتاپ، تخصص و مهارت‌های خودتان را هم ارتقا بدهید. توصیه می‌کنیم در این مورد خلاصه کتاب فارسی from startup to grown-up را مطالعه کنید.

نقش مدیر در اندازه‌های مختلف سازمان

اداره کردن کسب‌وکار با بزرگ شدن آن پیچیده می‌شود. این مسیر رشد هم چالش دارد و هم هیجان. مهم این است که تغییرات و نیازهای رشد را تشخیص دهید و از آن عقب نمانید. برای درک بهتر، مدیریت در سه سطح کسب‌وکار کوچک، متوسط و بزرگ را بررسی می‌کنیم.

استارتاپ تازه کار، زیر ۱۰ نفر

در مرحله راه‌اندازی بنیان‌گذار همه کاره است! او ممکن است کد بزند، محتوا تولید کند و درگیر فروش محصول باشد. در روزهای اول استارتاپ کارهای فوری تمام نشدنی به نظر می‌رسند. حجم کارها به شدت بالاست و از طرفی تعداد نیروها کم است.

مدیر استارتاپ تازه‌کار با مسئولیت‌هایی مثل تشکیل تیم مواجه است. در این مرحله واحد منابع انسانی شکل نگرفته و رسیدگی به رزومه‌ها و مصاحبه معمولا توسط خود مدیر انجام می‌شود. از سمت محصول چالش مهم رساندن کسب‌وکار به پروداکت مارکت فیت است. موارد دیگر مثل تامین بودجه و سرمایه اولیه نیز اهمیت زیادی دارند.

بنیان‌گذاران معمولا در شروع نقد و نظرات مختلفی از دوست و آشنا دریافت می‌کنند. یکی از محصول ایراد می‌گیرد، یکی از سئو سایت، یکی از سوشال و …البته این یک فرصت برای جذب است و شاید بتوانید همین افراد را به همکار تبدیل کنید. (پیشنهاد مطالعه: انتخاب شریک تجاری)

پیشنهادات برای این مرحله:

• با خودتان به توافق برسید که این شرکت قرار است برای همیشه، یا حداقل برای ۱۰ سال کار دائمِ تمام‌وقت شما باشد. مدیریت کسب‌وکار با سبک زندگی کارمندی تفاوت دارد و باید آمادگی لازم را در خودتان ایجاد کنید.
• حرفه‌ای شدن در مدیریت زمان می‌برد و با تجربه بیشتر می‌شود. صبور باشید و روی مهارت‌های کلیدی مدیریت مثل ارتباط و تعامل، برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری، مذاکره و ارائه و… کار کنید.
• یک خط طلایی را پیدا کنید و به آن بچسبید. ممکن است مدت زیادی به نتیجه نرسید ولی تا وقتی که فرضیات روز اول‌ شما درباره این خط طلایی صدق می‌کند و خلافش ثابت نشده، از خط طلایی جدا نشوید.
• در ابتدای فعالیت کسب‌وکار برای اجاره فضای بزرگ و استخدام افراد بیشتر عجله نکنید. اولویت شما در این مرحله باید رسیدن به پروداکت مارکت فیت باشد. بعد از تناسب محصول و بازار می‌توانید وارد فاز رشد و اسکیل آپ بشوید.
• برای اهداف‌تان اشتیاق داشته باشید. وقتی تیم کوچک است شما به عنوان مدیر انگیزه و الگوی اصلی افراد هستید.

استارتاپ متوسط، ۱۰ تا ۱۰۰ نفر

بنیان‌گذار در این استارتاپ اول رئیس بودن را تجربه می‌کند، بعد مدیر بودن، و اواخر راه برای عبور از این مقیاس باید رهبر بشود. استارتاپی که به ۲۰ ، ۳۰ نفر برسد، معمولا باید پروداکت مارکت فیت را پیدا کرده باشد. که در این صورت وقت اسکیل آپ یا رشد برق‌آسا است. تامین مالی و جذب سرمایه از کارهای مهم بنیان‌گذار در این سطح است. (در مورد ۷ روش تامین مالی برای استارتاپ در مقاله قبلی بخوانید)

بحث مهم بعدی تفویض اختیار است. بنیان‌گذار باید بتواند کارها را از طریق بقیه انجام دهد. در اندازه حدود ۴۰ نفر اگر تفویض اختیار شروع نشود، سازمان متوقف می‌شود، یا اگر هم بزرگ بشود به همان میزان قبلی کار پیش می‌رود. ما در مقاله تفویض اختیار برای مدیران مفصل به این مبحث پرداختیم. به طور خلاصه با رشد استارتاپ شما به عنوان مدیر نمی‌توانید همه کارها را خودتان پیش ببرید، و لازم است برای توسعه بتوانید بخشی از کارها را به سایر افراد واگذار کنید.

پیشنهادات برای این مرحله:

• تامین مالی و اصولا مدیریت مالی را یاد بگیرید و درک کنید. انواع روش‌های تامین بودجه را به دقت بررسی کنید و مدل مناسب را طبق کسب‌وکارتان انتخاب کنید. با داشتن بیزنس مدل، پیچ دک، ارزش گذاری و کار روی چشم انداز آینده کسب‌وکارتان مذاکره با سرمایه‌گذاران را پیش ببرید. (در مقاله جذب سرمایه بیشتر بخوانید)
• از سرمایه‌ای که جذب کردید برای رشد سریع استفاده کنید و از رقبا جلو بزنید. وگرنه ممکن است برای همیشه متوسط باقی بمانید و هیچوقت برنده‌ای نشوید که بخش عمده بازار را می‌گیرد.
• قدرت شبکه‌سازی را دست کم نگیرید. در صنعت فعال باشید و تلاش کنید رابطه دوطرفه سودمند با سایر کسب‌وکارها و مدیران برقرار کنید. از آخرین اتفاقات باخبر باشید و ترجیحا در رویدادهای مهم و مرتبط حضور داشته باشید.

استارتاپ بزرگ، ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ نفر

رهبری که سکان یه استارتاپ بزرگ را به دست دارد باید یک طراح عالی باشد. او باید سازمان را به نحوی طراحی کند که با اثربخشی و بهره‌وری بالا، اهرم‌های قدرت را استفاده کند. استارتاپ وقتی به قدرت مسلط یک بازار تبدیل می‌شود، امکان رشدش پایین می‌آید. در اینجا رهبر سازمان هست که باید انتخاب کند موج بعدی چیست و بتواند سازمان را به سمت آن هدایت کند.

رهبر این استارتاپ باید توانایی گرفتن تصمیم‌های سخت و هدفگیری تغییرهای بزرگ را داشته باشد. او همچنین باید سیستمی ساخته باشد که قادر به اجرای این تصمیم‌های سخت است.

در این سطح مواردی مثل پرسونال برندینگ مطرح هستند. شهرت و آوازه بنیان‌گذار در یک سازمان بزرگ بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار می‌گیرد. بهتر است به چیزی که افراد، بازار، تیم و کسب‌وکار از شما می‌بینند دقت کنید و سعی کنید با روابط عمومی و استراتژی پرسونال برندینگ، تصویر تاثیرگذاری از خودتان ارائه بدهید.

پیشنهادات برای این مرحله:

• استارتاپی که به مقیاس چند صد نفر رسیده خیلی اوقات رهبر یک حوزه مهم از بازار می‌شود. و این یعنی بنیان‌گذار با قدرت‌های سنتی آن حوزه، بیزینس‌های سنتی، دوایر دولتی و حتی قانونگذاران طرف می‌شود. بنابراین در چنین اندازه‌ای رهبران باید بتوانند راه‌های ‌تعامل با قدرت را پیدا کنن و شجاعت بهم ریختن نظم و نظام‌های سنتی را داشته باشن.
• در دنیای امروزی تجارت و بازار مدام در حال تغییر است. بعد از رساندن کسب‌وکار به این جایگاه نباید دچار سکون یا افول بشوید. همیشه به روز بمانید و از تغییرات بازار هدف مطلع باشید. همچنین در صورت لزوم توانایی انطباق با شرایط جدید را داشته باشید.
• با رسیدن به این جایگاه مدیریتی تجربه، دانش و مهارت خود را به دیگران انتقال دهید. با مربی‌گری می‌توانید اعضای تیم را توانمد کنید و در شکوفایی نسل بعدی مدیران نقش فعالانه داشته باشید.

و در آخر…

مدیریت صحیح و آگاهانه می‌تواند کسب‌وکار را به سمت موفقیت هدایت کند. تبدیل شدن به یک رهبر عالی مسیری ادامه‌دار است که از همان روزهای اولیه استارتاپ شروع می‌شود. در تمام سطوح مدیریت به خودتان فرصت تجربه بدهید و با یادگیری مهارت‌های لازم، شاهد رشد خودتان و کسب‌وکارتان باشید. اگر در این راه به کمک منتور باتجربه نیاز دارید مشاوران ما در فزایش آماده همراهی با شما هستند. برای شروع می‌توانید فرم درخواست مشاوره را در سایت پر کنید.

کسب‌وکار شما در چه سطحی قرار دارد؟ در سطح فعلی با چه چالش‌های مدیریتی مواجه هستید؟ اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید در بخش کامنت با ما و سایر خوانندگان فزایش به اشتراک بگذارید.