کوچینگ مدیران اجرایی به رهبران سازمان کمک می‌کند تا نگرش، عادت‌ها و استراتژی که برای موفقیت نیاز دارند را توسعه بدهند. این تغییرات علاوه بر مدیریت بهتر و رشد شخصی، تاثیر بسزایی در کسب‌وکار شما دارد. در گذشته کمک گرفتن از کوچ چندان رایج نبود. اما با شرایط امروزی و نیاز مداوم به رشد و توسعه، کوچ مدیران یک رویکرد بسیار کلیدی و موثر است.
در این مقاله کوچینگ مدیران اجرایی را تعریف می‌کنیم، اهداف و مزایا را می‌گوییم، و توضیح می‌دهیم که چه زمانی باید دنبال استخدام یک کوچ باشید.
کوچینگ مدیران اجرایی چیست؟
کوچینگ مدیران اجرایی یا Executive coaching یکی از قدرتمندترین رویکردها برای توسعه رهبران است. مدیران با کمک گرفتن از کوچ می‌توانند عملکرد خودشان را ارتقا بدهند، با چالش‌ها مواجه درستی داشته باشند، و با ایجاد تغییر به سمت اهدافشان حرکت کنند.
در کوچینگ مدیران هدف ارائه راه‌حل برای رفع مشکل نیست؛ بلکه کوچ به افراد کمک می‌کند تا منابعی را درون خودشان پیدا کنند. و از این طریق به تحولی پایدار برسند. (توصیه می‌کنیم برای اطلاعات بیشتر مقاله کوچینگ چیست؟ و مقاله تفاوت مشاوره، کوچینگ و منتورینگ را بخوانید.)
پس می‌توانیم بگوییم:
کوچینگ مدیران اجرایی یک شیوه فردی برای رشد است. این فرآیند فردی و محرمانه، بین کوچ و مدیر اجرایی برگزار می‌شود. در محیطی امن، ساختاریافته و قابل اعتماد، کوچ به فرد کمک می‌کند تا شایستگی و منابع خودش را درک کند، اهداف را شناسایی و شفاف‌سازی کند، و روی اقدامات مناسب برای رسیدن به هدف تمرکز کند.
از آنجایی که کوچینگ کاملاً بر اهداف، نقاط قوت و مداخلات فرد متمرکز است، یکی از سریعترین و مؤثرترین روش‌های توسعه رهبری است.
تعریف فدراسیون بین‌المللی کوچینگ (ICF): کوچینگ یک فرآیند مشارکتی است. در این پروسه خلاق و تفکربرانگیز، فرد الهام می‌گیرد که پتانسیل‌های شخصی و حرفه‌ای خودش را به حداکثر برساند.
کوچ در چه زمینه‌ای به مدیران کمک می‌کند؟
مربی به مدیران کمک می‌کند تا به جایی که می‌خواهند برسند. او نحوه تغییر برای تاثیرگذاری در سازمان را به مدیر می‌آموزد. موضوعات رایجی که در کوچ مدیران اجرایی دنبال می‌شود به شرح زیر هستند:
- توسعه پتانسیل‌ها و بهبود مهارت‌های رهبری
- افزایش عملکرد مدیران
- افزایش هوش هیجانی و خودآگاهی
- تعیین اهداف بهتر و درست‌تر
- رسیدن سریع‌تر به اهداف
- آسان کردن مسیر یادگیری
- کنترل بهتر شرایط در زمان بحران
- تصمیم‌گیری بهتر و برنامه‌ریزی استراتژیک
- بهبود ارتباطات و برقراری ارتباط موثر
- توانایی ایجاد انگیزه در تیم‌ها و کارکنان
- افزایش اعتماد به نفس و خودباوری
- بهبود تعادل کار و زندگی
- ارائه بازخورد، پشتیبانی و تشویق در مسیر توسعه
در جلسات کوچینگ مدیران چه مراحلی طی می‌شود؟
کوچینگ مدیران طی جلسات در یک دوره زمانی برگزار می‌شود. معمولا ۹ تا ۱۲ جلسه طی ۶ الی ۹ ماه. البته زمان و تعداد جلسه دقیق و ثابتی وجود ندارد و دوره با توجه به نیاز و توافق بین طرفین قابل تنظیم است. اما مهم است که بین جلسات فاصله باشد تا مراجع بتواند تمرین‌ها، رویکردها، و رفتارهایی که در جلسه قبلی مطرح شد را توضیح بدهد.
کوچینگ می‌تواند به صورت حضوری، مجازی، یا ترکیبی از این دو اجرا شود. مراحلی که از آغاز تا پایان یک دوره کوچینگ طی می‌شود را به طور خلاصه ببینیم:
اهداف: مراجع باید در شروع هدف خودش را از کوچینگ مشخص کند.
آماده‌سازی: دیدار اولیه برای آشنایی بین کوچ و مراجع صورت می‌گیرد، و توافقات عمومی انجام می‌شود.
ارزیابی: اطلاعات مراجع دریافت می‌شود. ارزیابی شخصیت، چالش‌ها، اهداف، پیشینه و سبک زندگی او.
طرح‌ریزی: بعد از مشخص شدن موضوعات و اهداف کلیدی، مراجع و کوچ طرح توسعه را آماده می‌کنند.
اجرا: طبق تاکتیک‌های مناسب پیاده‌سازی و اجرا انجام می‌شود. کوچ و مراجع به طور مداوم با هم در ارتباط هستند و روند پیشرفت را بررسی می‌کنند.
ارزیابی: با بازخورد ۳۶۰ درجه، گزارشات، و بررسی نتایج، مرحله نهایی ارزیابی انجام می‌شود.
فواید کوچینگ مدیران اجرایی چیست؟
در مورد فواید کوچینگ یک مطالعه جالب در METRIXGLOBAL انجام شده است (لینک مرجع: ExetutiveBriefing). طبق این مطالعه کوچینگ مدیران اجرایی %۵۲۹ بازگشت سرمایه (ROI) به همراه دارد. یک سرمایه‌گذاری عالی برای توسعه! در واقع مزایای کوچینگ مدیران فراتر از توسعه قابلیت‌های مدیر است، و نتایج موثری در سراسر سازمان دارد.
مانند حفظ بهتر کارکنان در سازمان و ارتباطات موثرتر. بهبود هوش هیجانی مدیر که یک ابزار حیاتی برای رهبران سازمان است. افزایش تاب‌آوری در زمان بحران و واکنش بهتر به شرایط بحرانی. خودآگاهی، قدرت شخصیتی و اعتمادبه‌نفس بیشتر در مدیران. ایجاد ذهنیت انعطاف‌پذیر و امکان تغییر و رشد بیشتر. و حتی بهبود واکنش به شکست در مدیران اجرایی؛ اینکه چطور با ذهنی باز پذیرش درستی داشته باشند و نتایج بهتری در هدایت سازمان بگیرند.
وظایف کوچ
مربی یا کوچ، تعهدات فراوانی در رابطه‌ی خود با مراجع دارد. او با نگاه عینی، شخص و سازمان را به خوبی بررسی می‌کند. مربی باید تاثیرات بلند مدت و کوتاه مدت رفتار مدیر را در زندگی شخصی و حرفه‌ای او بسنجد. همچنین تاثیرات بالقوه مدیر را پیدا کند و به او نشان دهد.
کوچ تمام تلاش خودش را می‌کند تا مدیر را به بالاترین حد توانایی برساند. او ممکن است در این مسیر از انواع ابزار و روش مناسب استفاده کند. داده‌ها را در هر جلسه دریافت کند و روند را با دقت تفسیر و تحلیل کند. یک بخش مهم دیگر رشد و یادگیری مراجع است. مربی به این منظور از سبک‌های مختلف یادگیری استفاده می‌کند تا سریعترین و بهترین نتیجه را در توسعه مراجع حاصل کند.
نهایتا این که لازم است کوچ نگاهی به پرورش و برنامه رفتاری بلند مدت مدیر هم داشته باشد. تا بعد از خروج از برنامه کوچینگ اثرات ماندگار و دائمی ادامه پیدا کند.
چه زمانی از کوچ مدیران کمک بگیریم؟
مدیران در هر سطحی که باشند می‌توانند از کوچینگ اجرایی برای به حداکثر رساندن عملکردشان استفاده کنند. اما شرایط زیر بهترین نمونه‌ها برای استفاده از کوچینگ هستند.
شرایط تغییر و گذار: گفتیم کوچ می‌تواند توسعه رهبران را تسریع کند.. به همین دلیل Coaching برای مواقع تغییر و انتقال می‌تواند کاملا مفید باشد. تغییراتی مثل ارتقا شغلی، موقعیت جدید، مراحل گذار، تصمیمات جدید، معرفی استراتژی جدید و…
نیاز به حمایت و مشارکت: برخلاف کارکنان، مدیران معمولا در سمت خودشان تنها هستند. مربی یا کوچ می‌تواند در کنار مدیر اجرایی قرار بگیرد و باهمدیگر یک هئیت مدیره شخصی ایجاد کنند. جایی که حمایت و مشورت لازم دریافت می‌شود.
پرورش مهارت‌های کلیدی: یکی از کاربردهای کوچینگ اصلاح مهارت‌ها، و یادگیری و آموزش است. اگر به سرمایه‌گذاری در مهارت‌های کلیدی رهبری نیاز دارید، کوچ این مسیر را برایتان تسهیل و بهینه می‌کند.
تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی: کوچینگ می‌تواند بخشی از برنامه توسعه و هدف‌گذاری شما باشد. مربی از ابتکارات شما حمایت می‌کند، به هدف‌گذاری شفاف کمک می‌کند، مهارت‌های لازم برای این هدف را توسعه می‌دهد و در کل می‌توانید تکلیف برنامه‌ها و پروژه‌های خاص را مشخص کنید.
چطور یک کوچ حرفه‌ای پیدا کنیم؟
پیدا کردن مربی حرفه‌ای اهمیت زیادی دارد. همان‌طور که برای مراجعه جسمانی به دنبال بهترین پزشک می‌گردیم، برای توسعه و پیشرفت نیز باید دنبال یک کوچ حرفه‌ای باشیم. کار با مربی مثل یک سفر عمیق درونی است و مهم است که بهترین کاندید را انتخاب کنید. برای یافتن مربی مناسب نکات زیر را درنظر بگیرید:
- پروفایل، پیشنیه و تجربیات کوچ را به خوبی بررسی کنید.
- داده‌ها، بازخوردها و نظرات سایرین را در مورد او گردآوری کنید.
- در صورت امکان قبل از شروع، یک جلسه کوتاه با همدیگر داشته باشید.
خوب است بدانیم: مدیر در نقش کوچ
مدیر در نقش کوچ یا اصلاح (manager as coach) به وضعیت متفاوتی از کوچینگ مدیران اجرایی اشاره دارد. وقتی می‌گوییم مدیر در نقش کوچ، یعنی مدیر برای همکارانش نقش یک مربی را اجرا می‌کند.
البته می‌دانیم که مدیر مسئولیت‌های مشخصی دارد، و هیچ جا گفته نشده که کوچ کردن از وظایف او است. اما مدیری که بتواند چنین نقشی ایفا کند، تاثیر بسزایی در سازمان و منابع انسانی خواهد داشت.
مدیری که مهارت کوچینگ دارد می‌تواند با کارکنان ارتباط موثر برقرار کند، پتانسیل آن‌ها را کشف کند و عملکردشان را بالا ببرد. همین توسعه در بهره‌وری و عملکرد کلی سازمان نیز نتایج مثبتی دارد. اگر به موضوع manager as coach علاقه دارید کتاب‌های متنوعی در این زمینه چاپ و منتشر شده‌اند که می‌توانید مطالعه کنید.
۳ نکته نهایی
احتمالا تا الان هر آنچه لازم است را در مورد کوچینگ مدیران اجرایی یاد گرفته‌اید. اما چند نکته مهم هست که باید به آن‌ها اشاره کنیم.
- کوچینگ مدیران یک قرص جادویی نیست! به همین دلیل نباید انتظار نتایج و تغییرات فوری را داشته باشید. یادگیری و بهبود مستمر بخش جدانشدنی از توسعه فردی است.
- در انتخاب کوچ مناسب دقت به خرج بدهید. مهم است که coach در کار خودش کاملا متخصص و حرفه‌ای باشد. وگرنه به جای تاثیر مثبت، اثرات مخربی روی فرهنگ سازمان می‌گذارد.
- از کوچ انتظار تراپی نداشته باشید. تراپیست‌ها معمولا روی گذشته تمرکز دارند و به دنبال راه‌حل‌های درمانی هستند. اما کوچینگ معطوف به حال و آینده نزدیک است و این دو اساسا رویکردهای متفاوتی هستند.
نهایتا اینکه اگر قصد کمک گرفتن از کوچ را دارید تردید نکنید. در این مسیر می‌توانید آگاهی خودتان را افزایش دهید، اهداف واضح تری بگذارید، به توسعه فردی برسید و توانایی و استعدادهایتان را کشق کنید. یک کوچ حرفه‌ای می‌توانید عضو بسیار موثر در زندگی و کسب‌وکار شما باشد.
