فارغ از اینکه چه شغلی داریم، داشتن سواد مالی برای همه ما ضروری است. یکی از مفاهیم اولیه در این موضوع، تامین مالی است. در این مقاله بررسی می‌کنیم که تامین مالی چیست؟ چه روش‌هایی برای تامین سرمایه پیش روی ماست؟ و با مفاهیمی مثل تامین مالی مبتنی بر سهام و بدهی آشنا می‌شویم. با فزایش همراه باشید.
تامین مالی چیست؟
به زبان ساده؛ تامین مالی یا Financing یعنی فراهم کردن سرمایه برای فعالیت‌های تجاری. این بودجه برای انواع فعالیت‌ها مثل راه‌اندازی کسب‌وکار، توسعه کسب‌وکار، خرید کالا یا تجهیزات، خط تولید جدید، سرمایه‌گذاری و سایر فعالیت‌های تجاری و اقتصادی استفاده می‌شود.
حالا تامین مالی از کجا فراهم می‌شود؟ موسسات مالی مثل بانک‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاران شخصی و… بودجه لازم را در اختیار کسب‌وکار می‌گذارند تا بتواند به اهداف خودش برسد.
کلیت ماجرا این است که مصرف‌کنندگان، شرکت‌های تجاری و دولت‌ها اغلب بودجه لازم برای انجام فعالیت، پرداخت بدهی، معاملات و… را ندارند؛ و باید برای به دست آوردن پول مورد نیاز تامین سرمایه کنند. از طرفی موسسات مالی و سرمایه‌گذاران، مبالغی را جمع‌آوری می‌کنند که در صورت استفاده مولد، می‌توانند سود یا سهام کسب کنند.
اهمیت تامین مالی چیست؟
تامین مالی در هر نظام اقتصادی ضروری است. همانطور که بالاتر اشاره کردیم، در یک سمت ماجرا افراد و شرکت‌ها به سرمایه نیاز دارند تا بتوانند فعالیت تجاری انجام دهند، کسب‌وکار را راه‌اندازی کنند و آن را به توسعه و سودآوری برسانند. از سمت دیگر موسسات مالی منابع مازاد در اختیار دارند و باید سرمایه‌گذاری انجام دهند. حالا در فرآیند تامین مالی این دو سمت با هم تعامل می‌کنند و چرخ اقتصاد بهتر می‌چرخد. از منابع مالی مازاد استفاده درست می‌شود، کسب‌وکارها رونق پیدا می‌کنند، بیکاری کاهش پیدا می‌کند و…
بنابراین تامین مالی برای هر دو سمت تامین کننده و مصرف کننده ضروری و سودآور است.
تامین مالی کسب و کار
تا اینجا به طور کلی بررسی کردیم که تامین مالی چیست؟ در این بخش بیشتر روی تامین مالی برای کسب و کار صحبت می‌کنیم.
معمولا کسب‌وکارها در دو مرحله راه‌اندازی، و توسعه به تامین مالی نیاز دارند. این بودجه از روش‌های مختلفی قابل تامین است. ما در مقاله ۷ روش تامین مالی تمام راه‌ها را به طور مفصل توضیح دادیم؛ توصیه می‌کنیم حتما این مقاله کاربردی را مطالعه کنید. اما در اینجا هم به طور خلاصه روش‌ها را مرور می‌کنیم.
راه های تامین مالی کسب و کار را تشریح کنید
قبل از انتخاب روش تامین مالی چند عامل را بررسی کنید. مقدار بودجه‌ای که نیاز دارید، چقدر سریع به این مبلغ نیاز دارید (محدودیت زمانی)، دوره برگرداندن سرمایه، مقدار سهامی که باید در اختیار تامین‌کننده بگذارید، و اینکه روش موردنظر شما چقدر در دسترس است.
- سرمایه‌گذاری شخصی: شما می‌توانید از پس‌انداز یا فروش دارایی‌ها برای فعالیت تجاری استفاده کنید. حتی می‌توانید در مرحله راه‌اندازی شغل دیگری داشته باشید و از درآمد آن استفاده کنید.
- قرض از خانواده و دوستان: این روش مالی ساده و سریع است. به علاوه فرآیند اداری و حقوقی پیچیده‌ای ندارد و می‌توانید با خانواده و دوستان به توافق برسید.
- سرمایه‌گذاران فرشته: انجل اینوستورها، یا سرمایه‌گذران فرشته اشخاصی هستند که به طور انفرادی روی کسب‌وکارها سرمایه‌گذاری می‌کنند. در ازای این بودجه باید بخشی از سهام کسب‌وکار را به سرمایه‌گذار بدهید.
- شتاب‌دهنده‌ها: اگر کسب و کار نوپا هستید یا ایده استارتاپی دارید شتاب‌دهنده‌ها کمک‌کننده هستند. این مراکز علاوه بر تامین سرمایه، فضای کار، مشاوره و ارتباطات را در اختیارتان می‌گذارند.
- سرمایه‌گذاران خطر پذیر: شرکت‌های سرمایه‌گذاری جسورانه یا vc از رایج‌ترین روش‌های تامین مالی استارتاپ هستند. این شرکت‌ها در ازای سهام، روی کسب‌وکار شما سرمایه‌گذاری می‌کنند.
- وام بانکی: گرفتن وام یک روش قدیمی و مرسوم برای کسب‌وکارهاست. شما می‌توانید با مراجعه به موسسات مالی و بانک‌ها از شرایط و تسهیلات آن‌ها مطلع شوید.
- جریان نقدی: اگر در کسب‌وکارتان جریان درآمدی ثابتی دارید می‌توانید از این روش استفاده کنید. تسویه زمان‌دار با تامین‌کنندگان و پیش‌فروش محصولات از گزینه‌های پیش روی شما هستند.
تامین مالی جمعی چیست؟
احتمالا بین روش‌های تامین سرمایه، تامین مالی جمعی یا crowdfunding هم به گوشتان خورده باشد. روش تامین مالی فقط برای کسب‌وکار نیست و در انواع مشارکت‌های حمایتی هم کاربرد دارد (مثلا امور خیریه، تولید فیلم و…) در این روش سرمایه توسط افراد زیادی تامین می‌شود. یعنی گروهی از افراد، سرمایه‌های خرد را روی هم می‌گذارند و در نهایت سرمایه کلان تامین می‌شود.
این مدل ممکن است مبنی بر اهدا (در امور خیریه)، مبنی بر سهام، یا مبنی بر قرض باشد. تامین مالی جمعی در ایران تحت نظارت سازمان فرابورس و با ارائه گواهی شراکت انجام می‌شود.
تامین مالی مبتنی بر بدهی و سهام چه فرقی دارند؟
در دسته‌بندی روش‌های تامین سرمایه با دو مدل مبتنی بر بدهی و سهام مواجه هستیم. در تامین مالی از بدهی، تسهیلات را دریافت می‌کنید و بعدا با سود مشخص و زمان مشخص بازپرداخت می‌کنید. روش‌های قرض و وام بانکی مبتنی بر بدهی هستند. در این روش ایده کسب‌وکار شما اهمیت ندارد، در عوض باید روی اعتبار و گردش مالی کار کنید. معمولا هم ملزم به وثیقه‌گذاری هستید. تعدادی از افراد سرمایه مبتنی بر بدهی را ترجیح می‌دهند. چون در این روش مجبور نیستند سهام کسب‌وکار را واگذار کنند و با کسی شریک شوند. در نتیجه کنترل بیشتری روی مدیریت و پیشبرد سازمان دارند.
روش دوم مبتنی بر سهام است که در ازای سرمایه، بخشی از مالکیت کسب‌وکار را واگذار می‌کنید. طبیعتا در این شرایط بخشی از شرکت و سود آینده آن را از دست می‌دهید. اما در عوض می‌توانید شریکی داشته باشید که در زیان و ریسک کار نیز همراه شماست. همین مساله می‌تواند بخشی از فشار را بردارد. به علاوه وارد شدن سرمایه‌گذار به هیئت مدیره، مزایایی مثل کمک مدیریتی، شبکه‌سازی و ارتباطات، تقسیم بخشی از وظایف و… را به همراه دارد.
روش مستقیم/غیرمستقیم در تامین مالی چیست؟
نوع دیگر دسته‌بندی روش‌ها براساس منبع مستقیم یا غیرمستقیم است. وقتی تامین سرمایه از منابع درونی کسب‌وکار (یا هر بنگاه اقتصادی) انجام شود، به آن تامین مستقیم می‌گوییم. مثلا روش‌های فروش دارایی شرکت، سود انباشته، آورده نقدی و مطالبات و… روش مستقیم ریسک پایینی دارد و ارزان است، یعنی نیازی به پرداخت سود یا سهام ندارید.
گاهی منابع داخلی سازمان کافی نیستند و کسب‌وکار برای رسیدن به اهداف، نیاز به سرمایه بیشتری دارد. در این صورت تامین مالی غیرمستقیم از منابع بیرونی کسب و کار فراهم می‌شود. یک نمونه ساده همان وام و تسهیلات است که بالاتر اشاره کردیم. در کل انتخاب روش به شرایط کسب‌وکار شما بستگی دارد؛ مثلا ممکن است تصمیم بگیرید از ترکیبی از روش‌های مستقیم و غیرمستقیم استفاده کنید.
پیشنهاد مطالعه: راههای جذب سرمایه استارتاپ
جمع‌بندی
اگر بخواهیم نکات کلیدی مقاله تامین مالی چیست را بررسی کنیم به این موارد می‌رسیم:
- تامین سرمایه موردنیاز برای راه‌اندازی، فعالیت یا توسعه کسب و کار ضروری است.
- روش‌های متنوع مبتنی بر سهام، مبتنی بر بدهی، تامین سرمایه مستقیم و غیرمستقیم پیش روی شما هستند.
- نوع تامین مالی به نیاز کسب و کار شما بستگی دارد و باید با آگاهی از هر روش، مناسب‌ترین آن را انتخاب کنید.
نهایتا اینکه اگر برای تامین مالی و جذب سرمایه به مشاوره نیاز دارید، کارشناسان ما در فزایش با سالها تجربه موفق در جذب سرمایه، آماده کمک به شما هستند. برای شروع می‌توانید فرم درخواست مشاوره را تکمیل کنید.
